Οἰκ. Πατριάρχη Βαρθολομαίου – Ἐν τῷ Ναῷ τοῦ Πρωτάτου (2013)
«…Ἀναδιφῶντες εἰς τὰ πρακτικὰ τῶν συζητήσεων τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης περὶ τοῦ πολιτικοῦ μέλλοντος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, συγκινούμεθα ἀπὸ τὸν παλμὸν τῆς ψυχῆς καὶ τὴν πνευματικὴν ἀνάτασιν τῶν θεϊκῷ ἔρωτι ἀληθῶς πτερουμένων ἁπλοϊκῶν ἐκείνων μοναχῶν, οἱ ὁποῖοι, διὰ τοῦ Ψηφίσματός των, διετράνωσαν τὴν ἐπιθυμίαν των ὅπως ὁ τόπος οὗτος τοῦ Ἁγίου Ὄρους διατηρηθῆ ἡνωμένος μετὰ τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνικοῦ Κράτους καὶ μὴ ὑπαχθῇ εἰς τὴν ἁρμοδιότητα ἄλλων πολιτικῶν σχηματισμῶν, ὡς ἐπεδίωκον οἱ τότε «ἰσχυροί τῆς γῆς».
Διέβλεπον ὅτι ἡ πολιτειακὴ ὑπαγωγὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἰς νεοφανεῖς πολιτικοὺς σχηματισμοὺς θὰ ἐνεῖχε κινδύνους συνεχῶν πολιτικῶν ἀμφισβητήσεων, αἱ ὁποῖαι θὰ διετάρασσον τὴν εἰρήνην καὶ θὰ προεκάλουν διχοστασίας μεταξὺ τῶν μοναχῶν. Τὴν θέσιν αὐτῶν ταύτην ἐπηυλόγησεν ἡ Γερόντισσα τοῦ Τόπου τούτου Κυρία Θεοτόκος, ἐνώπιον καὶ ὑπὸ τὴν Χάριν καὶ σκέπην τῆς ἁγίας Εἰκόνος Της, τῆς καὶ σήμερον προσκυνουμένης ὑπὸ πάντων ἡμῶν, τῆς θαυματουργοῦ λέγομεν Ἱερᾶς εἰκόνος τοῦ «Ἄξιόν Ἐστιν», ὑφ’ ἣν καὶ ἐλήφθησαν αἱ ἱεραὶ καὶ ἱστορικαὶ ἐκεῖναι ἀποφάσεις. Καὶ οὕτω τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐνεσωματώθη ὁριστικῶς εἰς τὸ Ὀρθόδοξον Ἑλληνικὸν Κράτος, διατηρῆσαν ὅμως ἐν ταυτῷ τὴν αὐτονομίαν του, τὸ πανάρχαιον πνευματικὸν καὶ κανονικὸν καθεστὼς αὐτοῦ καὶ πολλὰ ἀναφαίρετα προνόμια, τῶν ὁποίων, μετὰ λύπης καὶ ἀγωνίας παρακολουθοῦμεν ὅτι ἐπιδιώκεται σήμερον ἡ ἀφαίρεσις καὶ ἡ κατάργησις.
Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον τὸ Ἅγιον Ὄρος, παρὰ τὰς ἐναλλαγὰς τῶν ἀνθρωπείων, ἀπήλαυσεν ἐπὶ ἑκατὸν ἔτη, ἀπολαμβάνει καὶ θὰ συνεχίσῃ νὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν πορείαν ἐσωτερικῆς εἰρήνης καὶ ἀπερισπάστου πνευματικῆς καλλιεργείας, μὴ ἀσχολούμενον μετὰ τοῦ κόσμου καὶ τῶν τοῦ κόσμου, μὲ τὴν λεγομένην «οἰκονομικήν» ἢ «ἐπενδυτικήν» ἢ «ἄλλην» ἀσφάλειαν, καθότι ἀσφάλεια καὶ πύργος ἰσχύος τοῦ τόπου τούτου εἶναι ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἡ ἀκοίμητος ἐν πρεσβείαις καὶ ἡ ἀμετάθετος ἐλπὶς ἐν προστασίαις, «ἡ πυλωρὸς καὶ σκέπη καὶ προστάτις» αὐτοῦ.
Τοῦτο σημαίνει, ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες, ὅτι ἡ ὁποτεδήποτε τυχόν, ὑπὸ ἀνιδέων καὶ «χαλάσματα» μόνον καὶ σκοπιμότητας ὑπηρετούντων κατὰ καιροὺς διαθρυλουμένη ἀνακίνησις ζητήματος περὶ ἀλλαγῆς τοῦ πολιτειακοῦ καθεστῶτος τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἢ τροποποιήσεως τῶν «κεκτημένων» καὶ καταστατικῶς ἰσχυόντων, κοσμικὴ οὖσα κατὰ τὴν φύσιν αὐτῆς, εἶναι πάντοτε ἀνεπίκαιρος καὶ ἐπιβλαβής, διότι ὄχι μόνον ἀποσπᾶ ἀπὸ τὸν «θεῖον ἔρωτα» καὶ τὴν προσπάθειαν ἐπιτεύξεως τῆς σωτηρίας, ἀλλὰ εἰσάγει εἰς τὸν ἅγιον τοῦτον τόπον τῆς πνευματικῆς ἀσκήσεως ματαιοσχόλους διενέξεις καὶ ἀνακίνησιν ἐθνοφυλετικῶν διαφωνιῶν, πόῤῥω ἀπεχουσῶν τοῦ σκοποῦ τῆς μοναχικῆς βιοτῆς.
….Δοξολογοῦμεν, ὅθεν, τὸν Θεὸν καὶ κατὰ τὴν εὔσημον ταύτην ἡμέραν ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Πρωτάτου, ἔχοντες λιτανευούσας τῷ πνεύματι ἁπάσας τὰς τοῦ παρελθόντος τούτου αἰῶνος Ἁγιορειτικὰς μορφὰς, ἵνα μὴ εἴπωμεν καὶ πάσας τὰς τῆς διελθούσης χιλιετίας, τὰς ἀοράτως συνούσας ἡμῖν, ἐνώπιον τῆς θαυματουργοῦ καὶ περιπύστου Ἱερᾶς εἰκόνος τοῦ «Ἄξιόν Ἐστιν», ἐνώπιον τῆς ὁποίας προσηυχήθη καὶ ὁ μακαριστὸς προκάτοχος ἡμῶν ἐν Πατριάρχαις Δημήτριος καὶ ἐθαυματούργησεν ἡ Ἱερὰ εἰκὼν ὡς ἀληθῶς καὶ ἀνήγειρεν ἐκείνη τὸν Πατριαρχικὸν οἶκον τῆς Ἐκκλησίας τῶν τοῦ Χριστοῦ πενήτων.»
1. Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Ὁμιλία τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ Πανσέπτῳ Ἱερῷ Ναῷ τοῦ Πρωτάτου (3-16 Ὀκτωβρίου 2013)