Ένα θαύμα στη Μικρά Ασία
Στα χρόνια της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, λίγο πριν τη μεγάλη καταστροφή της Χίου, το νησί λεηλατήθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι ερήμωσαν τα πλούσια μοναστήρια του. Προσπαθώντας να γλυτώσουν δύο Έλληνες συνάντησαν ένα Τούρκο, που τους πρόσφερε μια εικόνα, λέγοντας: «Πάρετε αυτή τη Μεριέμ» όπως οι Τούρκοι αποκαλούν την Παναγία Μεριέμ, δηλαδή Μαρία. Φοβισμένοι οι Έλληνες έμειναν διστακτικοί και άκουσαν τον Τούρκο να λέει: «Προσπάθησα μ’ ένα τσεκούρι να κομματιάσω την εικόνα, για να βάλω τα σανίδια στη φωτιά. Το τσεκούρι έπεσε πολλές φορές πάνω στην εικόνα, αλλά η εικόνα δεν έπαθε τίποτε. Κοίταξα καλά την εικόνα και είδα το εικονιζόμενο πρόσωπο να μου χαμογελά. Κατάλαβα ότι η πίστη σας είναι μεγάλη και ότι η εικόνα αυτή δεν πρέπει να καταστραφεί. Πάρετε την εικόνα και να την βάλετε στην εκκλησία σας». Συγκινημένοι οί Έλληνες σταυροκοπήθηκαν, ασπάσθηκαν την εικόνα της ελεούσας, την έκρυψαν σ’ ένα σακί και ξεκίνησαν για την πατρίδα τους, το Ρεϊζδερέ Μικράς Ασίας.
Η εικόνα τοποθετήθηκε στο καθολικό της μονής του Αγίου Νικολάου, όπου «γρήγορα έγινε η παρηγοριά των δυστυχισμένων, ο γιατρός των ασθενών και η σκέπη των κατατρεγμένων». Από τότε, «ο γιατρός και τα φάρμακα για τους Ρεϊζδερινούς ήταν η Ελεούσα. Κάθε μεγάλη ανάγκη τους εύρισκε γονατισμένους μπροστά στην εικόνα Της να ζητούν βάλσαμο για τον πόνο τους και δύναμη για τις συμφορές τους… η πίστη η βαθειά και απέραντη στη δύναμή Της έδωσε υγεία σε πολλούς». Σύντομα η φήμη της θαυματουργού εικόνας ξεπέρασε τα όρια του Ρεϊζδερέ και «από παντού έτρεχαν να ζητήσουν το έλεος και την προστασία της». Το μοναστήρι και η εικόνα είχαν γεμίσει από πλούσια αφιερώματα και «χιλιάδες πιστών συνέρρεαν κάθε χρόνο στις 11 Ιουνίου, ημέρα εορτής της », για να τιμήσουν τη μνήμη Της. Τότε γίνονταν πολλά θαύματα σε άρρώστους. Μεταξύ των πολλών θαυμάτων αναφέρουμε ένα:
«Κάποια γυναίκα άρρωστη, που είχε ακούσει για τα θαύματα της Ελεούσας, παρακάλεσε την Παναγία να γίνει καλά και να της προσφέρει ως αφιέρωμα τα βραχιόλια της. Πράγματι έγινε καλά. Η μεγάλη απόσταση, όμως, του τόπου της από το Ρεϊζδερέ και η δυσκολία μετακινήσης την εποχή εκείνη την εμπόδισαν να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή της. Δεν έπαυε, όμως, να σκέπτεται την υποχρέωσή της απέναντι στην Παναγία. Με μεγάλη κατάπληξη είδε κάποια μέρα ότι τα βραχιόλια της έλειπαν. Υπέθεσε ότι της τα έκλεψαν. Αποφάσισε να πάει στο μοναστήρι και ν’ αναπληρώσει με χρήματα την αξία των αφιερωμάτων. Όταν έφθασε, ανέφερε το γεγονός στην ηγουμένη και εκείνη την οδήγησε μπροστά στην εικόνα να δει δύο βραχιόλια, που, κατά μυστηριώδη τρόπο, είχαν βρεθεί πριν από μερικές μέρες μαζί με τ’ άλλα αφιερώματα.
Μ’ έκπληξη είδε ότι ήταν τα δικά της. Η Παναγία είχε εκπληρώσει την επιθυμία της πιστής γυναίκας». Οι πιστοί κάτοικοι του Ρεϊζδερέ δεν αποχωρίσθηκαν την «Παναγία τους», ούτε στο πρώτο διωγμό του 1914, κατά τον οποίο πήγαν στη Χίο και μετά επέστρεψαν, ούτε στο φοβερό διωγμό του 1922. Τότε μέσα στη σφαγή έκρυψαν την εικόνα στο φούρνο του Μπαρούμα, ο όποιος, με κίνδυνο της ζωής του, την έσωσε. Ο Μπαρούμας έγινε κατόπιν μοναχός στο Άγιον Όρος, όπου και έκοιμήθη. Η εικόνα υστέρα από πολλές περιπέτειες έφθασε στη Χίο και κατόπιν στη Λήμνο. Το πλοίο, που μετέφερε την εικόνα, με κατεύθυνση την Κρήτη, πέρασε από τα παράλια του Αγίου Όρους. Οι μοναχοί έμαθαν για την εικόνα και εξήλθαν προς προϋπάντησή της. Θέλησαν να την κρατήσουν, αλλά η μεγάλη ευλάβεια των Ρεϊζδεριανών την ήθελε κοντά τους, στην Ιεράπετρα της Κρήτης.
Έγινε κι εκεί παρηγοριά και σκέπη των προσφύγων αλλά, σύντομα, και των ντόπιων κατοίκων. «Λατρεύτηκε με θέρμη και πάθος». Αγαπήθηκε απ’ όλους τους κατοίκους της Ιεράπετρας. Όλοι,όσοι την παρακάλεσαν, δέχθηκαν πλούσια τη χάρη της. Πολλά θαύματα έκανε. Η αγάπη των πιστών έκτισε προς τιμήν της Ελεούσας περικαλλή ναό. Η ιστορία της εικόνας αυτής είναι ένα ακόμη τεκμήριο της ευσέβειας του μικρασιατικού λαού, της χάριτος των αγίων εικόνων και της παρουσίας της Θεοτόκου στις ανάγκες των τέκνων της.
1. Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Η Αθωνίτισσα Θεοτόκος Εκδ. Μυγδονία (2006)